ภาวะ Gaslighting

'Gaslighting' พฤติกรรมสุดเนียน
ปั่นหัวเหยื่อให้สงสัย คลางแคลงใจในตัวเอง

ภาวะ Gaslighting เป็นภาวะที่ถูกพูดถึงมากยิ่งขึ้นในช่วงนี้ เพราะหลังจากที่มีคนออกมาแชร์เรื่องราว ไอดอลนักวิทยาศาสตร์ ว่ามีพฤติกรรมการ “Gaslighting” คนอื่นๆในทีม จนส่งผลต่อภาวะจิตใจ ร่างกาย ทำให้ลดทอนความสามารถในการทำงาน เรื่องราวดังกล่าวกลายเป็นเรื่องที่มีคนพูดถึงอย่างมากเพราะ พฤติกรรม “Gaslighting” นับว่าพฤติกรรมการกระทำ ที่ส่งผลต่อคนรอบข้างและเป็นอาการทางจิตอีกหนึ่งประเภทเช่นกัน

สำหรับ ภาวะ Gaslighting ถูกนำเสนอในภายนต์เรื่อง Gaslight ในปี ค.ศ. 1944 ที่สามีใช้พฤติกรรม “Gaslighting” ควบคุมจิตใจขงภรรยาโดยการหลอกให้เชื่อใจเพื่อหวังจะครอบครองสมบัติของภรรยา โดยวิธีการดังกล่าวเป็นการหลอกให้เชื่อว่าภรรยามีภาวะทางจิต และหลอกให้สงสัยในความคิดของตัวเอง ด้วยการหรี่ไฟในตะเกียงลง และเมื่อภรรยาของเขาถามถึงแสงไฟที่มืดลง และกล่อมว่าทุกอย่างเป็นเพียงสิ่งที่เธอคิดไปเอง การกระทำดังกล่าวจึงกลายเป็นที่มาของคำว่า “Gaslighting” นั้นเอง

ภาวะ Gaslighting

ดังนั้นการ “Gaslighting” จึงเป็นรูปแบบหนึ่งของการควบคุมทางจิตใจ คณะจิตวิทยา จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ได้อธิบาย ภาวะ Gaslighting ว่า ความแคลงใจ ความสงสัย และความไม่เชื่อมั่นในตนเองซึ่งพบได้ในทุกรูปแบบความสัมพันธ์ ไม่เพียงแต่เชิงโรแมนติกเท่านั้น แต่ยังรวมไปถึงครอบครัว เพื่อน สังคมการศึกษา และสังคมการทำงาน รวมไปถึง พฤติกรรมการปั่นหัวและการบงการในความสัมพันธ์ ที่ทำให้เหยื่อสงสัยว่าตัวเองเป็นคนผิด เพื่อให้ผู้กระทำสามารถควบคุมเหยื่อได้

รู้จักภาวะ 'Gaslighting' พฤติกรรมสุดเนียนใช้ปั่นหัวเหยื่อให้สงสัย คลางแคลงใจในตัวเอง
เช็กสัญญาณแบบไหนที่เรากำลังตกอยู่ในภาวะถูกควบคุมทางจิตใจ

สังเกตพฤติกรรมกำลังถูก "Gaslighting" หรือไม่จากคคำพูดหรือสัญญาณเหล่านี้

  • เป็นฝ่ายที่ต้องเอ่ยคำขอโทษตลอดเวลา ทุกสิ่งทุกอย่างที่เกิดขึ้นเป็นความผิดของตัวเอง
  • เชื่อว่าตนเองไม่สามารถทำสิ่งที่ถูกได้ ทำอะไรก็ผิดเสมอ
  • รู้สึกวิตกกังวลตลอดเวลา หวาดกลัวว่าจะทำผิดหรือไม่ถูกใจใคร
  • สูญเสียความมั่นใจในตนเอง
  • สูญเสียความเป็นตัวตน
  • ตั้งคำถามเกี่ยวกับความคิดและการตัดสินใจงตลอดเวลา และไม่กล้าที่จะตัดสินใจ
  • รู้สึกโดดเดี่ยวและไร้กำลัง 
  • รู้สึกว่าตนไม่เหมือนใคร แตกต่างและแปลกแยก
  • ผิดหวังในตนเอง และกลัวผู้อื่นจะผิดหวัง
  • บอกว่าตัวเราคิดมากไปเองเมื่อคุณแสดงความต้องการ หรือ สงสัยกังวลเรื่องใด
  • ใช้คำพูดสวยหรูในการทำให้เชื่อว่าหวังดีกับเรา